۱۴ مارس زادروز آلبرت انیشتن

چگونه نسبیت خاص انیشتن مایع بودن جیوه را در دمای اطاق توضیح میدهد؟
چرا جیوه با وجود فلز بودن، مایع است و نقطه ذوب بسیار پایین دارد؟

جیوه به همراه فلزات روی و کادمیوم در گروه ۱۲ فلزات واسطه جدول تناوبی قرار دارد. این گروه دارای لایه های الکترونی s و d کاملا پر شده هستند. به همین علت این فلزات واکنش‌پذیری کمی دارند و پیوند فلزی بین اتم‌های آنها به قدرت بقیه فلزات واسطه نیست و نقطه ذوب این فلزات به مراتب پایین تر از سایر فلزات واسطه است. اما نقطه ذوب جیوه فقط با این دلیل توجیه نمیگردد. برای توجیه نقطه ذوب پایین جیوه باید از نسبیت خاص انیشتن کمک گرفت. اتم جیوه با ۸۰ پروتون نسبتا سنگین است و نیروی بیشتری به لایه های الکترون‌های خود وارد میکند که منجر به افزایش سرعت حرکت این الکترون‌ها(تا حد نصف سرعت نور) و به تبع آن بر اساس نسبیت انیشتن منجر به افزایش قابل توجه جرم الکترون‌ها و در نهایت کوچک شدن شعاع الکترون‌ها دور اتم جیوه میگردد‌. پر بودن لایه های s و d و اثر نسبیت خاص منجر به کاهش قدرت پیوند فلزی جیوه و مایع بودن آن می‌شود.

منبع: کانال اخلاق نشر و منابع علمی