۹ مرداد روز اهداء خون

گروه‌های خونی نادر؛ نجات زندگی با یک قطره خون سازگار

گروه‌های خونی برای همه آشنا هستند، به‌ویژه گروه‌های اصلی شامل A، B، AB و O که بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی‌ژن‌های خاص روی گلبول‌های قرمز خون تقسیم‌بندی می‌شوند. انتقال خون نامتناسب می‌تواند عوارض شدید و حتی مرگ به‌دنبال داشته باشد.

برای نمونه:

• گروه خونی A دارای آنتی‌بادی ضد B است.

• گروه خونی B دارای آنتی‌بادی ضد A است.

• گروه خونی O دارای هر دو آنتی‌بادی است، اما هیچ آنتی‌ژنی ندارد.

• عامل Rh نیز در انتقال خون بسیار مهم است؛ افراد Rh منفی نباید از Rh مثبت خون دریافت کنند.

گروه‌های خونی بسیار نادر؛ Rh null و بمبئی

در کنار گروه‌های اصلی، برخی گروه‌های خونی فوق‌العاده نادر نیز وجود دارند که فقط از هم‌گروه خود می‌توانند خون دریافت کنند. یکی از این موارد، گروه خونی Rh null است که در آن هیچ‌یک از آنتی‌ژن‌های Rh وجود ندارد.

• تاکنون تنها حدود ۵۰ نفر در جهان با این گروه خونی شناسایی شده‌اند.

• در ایران، تنها دو خواهر و برادر اهل قزوین دارای Rh null هستند.

همچنین، گروه نادر دیگری به نام گروه خونی بمبئی (Bombay phenotype یا hh) نیز در ایران گزارش شده است. افراد دارای این گروه خونی نمی‌توانند حتی از گروه O خون دریافت کنند، چرا که فاقد آنتی‌ژن H هستند.

چرا شناخت گروه‌های خونی نادر مهم است؟

در موارد اورژانسی، شناخت این گروه‌ها می‌تواند نجات‌بخش زندگی بیماران نادر باشد. همچنین وجود بانک اطلاعاتی از دارندگان این گروه‌ها برای کشورهایی مانند ایران حیاتی است.

🔗 مطالعه علمی مرتبط: Rare blood groups: A review of the literature